Μπαρμπαρόσα. Ο Έλληνας που έγινε μουσουλμάνος πειρατής. Οργάνωσε τον στόλο του Σουλεϊμάν και έγινε ο μακελάρης του Αιγαίου

Το ωκεανογραφικό σκάφος «Μπαρμπαρός» που πετούσε το 2015 στην θαλάσσια περιοχή της Κυπριακής ΑΟΖ πήρε το όνομά του από τον τρομερό πειρατή Μπαρμπάρσοσα. Ο Μπαρμπάροσα και ο Πίρι Ρέις, το όνομα του οποίου έχει και ένα άλλο ωκεανογραφικό σκάφος που είχε εμπλακεί στην ελληνοτουρκική κρίση του 1987, θεωρούνται οι ιδρυτές του οθωμανικού στόλου. Ο Μπαρμπαρόσα γεννήθηκε το 1475 και μεγάλωσε στο χωριό Παλαιόκηπος της Μυτιλήνης, στον κόλπο της Γέρας. Ο πατέρας του ήταν αγγειοπλάστης και κατάγεται από τη Βόρεια Επειρο. Το όνομα του ήταν Ιακώβ και όταν εξισλαμίστηκε έγινε Γιακουμπ. Παντρεύτηκε την Κατερίνα, χήρα και κόρη του ιερέα και έκαναν έξι παιδιά, τέσσερα αγόρια και δύο κορίτσια. Τα αγόρια εξισλαμίστηκαν, ενώ οι κορίτσια παραμένουν χριστιανές και λέγεται ότι έχουν απογόνους μέχρι και σήμερα στην Μυτιλήνη. Ο πρώτος άγγελος ήταν ο Άρης ή Αρούζ ή Χουρούζ και άλλος ονομαζόταν Χρήστος ή Χιζρ. Μετά πήρε το όνομα Χαϊρεντίν και έγινε αγγειοπλάστης κοντά στον πατέρα του.

Ο Αρούζ έγινε κουρσάρος, αλλά αιχμαλωτίστηκε από τους Ιωαννίτες της Ρόδου και έγινε σκλάβος σε γαλέρα. Oι Ιωαννίτες ήταν οι σημαντικότεροι ανταγωνιστές των μουσουλμάνων πειρατών στη Μεσόγειο, έκαναν και οι ίδιοι πειρατικές επιδρομές και φέρονταν με μεγάλη σκληρότητα στους αιχμαλώτους τους. Σε σκλαβοπάζαρο στην Αλεξάνδρεια ένας εμίρης αγόρασε τον Αρούζ και τον έκανε καπετάνιο σε μια γαλέρα του. Η πρώτη εξόρμηση του Αρούζ ήταν η κατάληψη δύο παπικών πλοίων στ΄ ανοιχτά της Λιβύης, με ελάχιστους πειρατές και μικρότερα καράβια. Μετά από πολλές επιχειρήσεις κατέληξε στο Αλγέρι, όπου δημιούργησε το σουλτανάτο του Αλγερίου και έγινε σουλτάνος. Ο αδελφός του Χιζρ ζήλεψε τη δόξα του, παράτησε την αγγειοπλαστική και έγινε υπαρχηγός του. Τα δύο αδέρφια έγιναν θρύλος, κουρσεύοντας τα εμπορικά και πειρατικά πλοία των χριστιανών. Οι Ισπανοί σκότωσαν όμως τον Αρούζ στη Λιβύη. Ο Χιζρ πήρε τα ηνία και έγινε ο δεύτερος σουλτάνος της Μπαρμπαριάς με κέντρο το Αλγέρι, απ΄ όπου εξαπέλυε επιδρομές στη Μεσόγειο. Κούρσευε πλοία και άρπαζε εμπορεύματα τα οποία κρατούσε εκτοξεύοντας τις τιμές τους! Ο Χαϊρεντίν (από το Χρήστος) ήταν γεροδεμένος, βραχύσωμος με κόκκινη γενειάδα, γι΄ αυτό και οι Ισπανοί του έβγαλαν τον όνομα «Μπαρμπαρόσα». Το 1516 μπήκε στην υπηρεσία της Υψηλής Πύλης, γιατί κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα απέναντι στις ισχυρές δυνάμεις της Δυτικής Μεσογείου και κυρίως απέναντι στους Αψβούργους που είχαν επίσης ισχυρό στόλο.

Σουλεϊμάν και Μπαρμπαρόσα σαρώνουν την Ανατολική Μεσόγειο   

Ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής είχε οργανώσει με επιδεξιότητα τον στρατό του, αλλά δεν ήξερε να φτιάξει στόλο, αφού θεωρούσε τη θάλασσα …καταραμένη. Αυτή τη δουλειά την ανέθεσε στον πειρατή Μπαρμπαρόσα. Ο Χαϊρεντίν κάθισε περίπου ενάμιση χρόνο στο Πέρα, απέναντι από την Πόλη και έφτιαξε 100 πλοία. Δούλευε, κοιμόταν και έτρωγε μέσα στο ναυπηγείο και έδινε εντολές πως θα φτιαχτούν τα πλοία. Ο Σουλεϊμάν του έδωσε τα πάντα από τίτλους: αρχιπλοίαρχος, αρχιναύαρχος του Αιγαίου, γενικός Δερβέναγας του Αιγαίου. Το 1537 ο αδίστακτος Μπαρμπαρόσα ήταν το μακρύ χέρι του Σουλεϊμάν στη Μεσόγειο. Κατά την εκστρατεία του Σουλεϊμάν στην Ήπειρο, ο Μπαρμπαρόσα επιτέθηκε από τη θάλασσα και η μάχη μεταφέρθηκε στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα. Τρεις χιλιάδες Βενετοί και Έλληνες προσπάθησαν μάταια για 15 ημέρες να σταματήσουν χιλιάδες μουσουλμάνους. Το φρούριο δεν μπορούσε να προστατεύει όλον τον πληθυσμό και όσοι έμειναν έξω από τα τείχη, εξανδραποδίστηκαν. Ένα στράτευμα 50 χιλιάδων αντρών όργωσε το νησί, σκλάβωσε, βίασε και σκότωσε. Χιλιάδες Κερκυραίοι αιχμαλωτίστηκαν και το νησί υπέστη μια τρομακτική δημογραφική αφαίμαξη. Στην Κέρκυρα, σύμφωνα με τους ιστορικούς της εποχής ο Μπαρμπαρόσα έκαψε 140 χωριά και οικισμούς, ωστόσο το κάστρο δεν κατακτήθηκε. Ο Μπαρμπαρόσα συνέχισε τις επιδρομές του και σε άλλα νησιά. Ερήμωσε την Αστυπάλαια και έσφαξε τον πληθυσμό στις υπόλοιπες Κυκλάδες. Στην Πάρο τα δημοτικά τραγούδια θρηνούν εκατοντάδες νεκρούς και αιχμάλωτους που έγιναν σκλάβοι:

«Όλα τά Δωδεκάννησα στέκουν αναπαμένα

 κ’η Πάρος η βαριόμοιρη στέκετ’ αποκλεισμένη

 κ’όσοι τήν ξεύρουν κλέουν την κι’όλοι τήνε λυπούντε

 καί σάν τήν κλαίη η Δέσποινα κανείς δέν τήνε κλαίγει»

Ο Σουλεϊμάν δεν έδειξε καμία ενόχληση για την ωμότητα του Μπαρμπαρόσα, αφού οι μέθοδοι που ακολουθούσε έφερναν στην Υψηλή Πύλη δώρα, αιχμαλώτους, αγόρια και κορίτσια. Σε Αιγαίο, Ιόνιο, Κρήτη, Σικελία, Ιταλία, Σαρδηνία, Βαλεαρίδες και τις περιοχές της νότιας Γαλλίας που ανήκαν στην Ιταλία, οι πληθυσμοί ένιωσαν τη χαντζάρα του οθωμανικού ναυτικού υπό τη διοίκηση του Μπαρμπαρόσα. Οι λεηλασίες επεκτάθηκαν σε όλα τα βενετοκρατούμενα νησιά

Η σφαγή στα Κύθηρα

Στα Κύθηρα ο Μπαρμπαρόσα έχει μολύνει ή καταλάβει περισσότερους από επτά χιλιάδες αμάχους. Η καστροπολιτεία της Παλαιόχωρας που ονομαζόταν Άγιος Δημήτριος ήταν η πρωτεύουσα του νησιού. Η πρόσβαση από την θάλασσα ήταν αδύναμη λόγω των δύο φαραγγιών που περιβάλλουν. Όμως, οι εισβολείς ανέβηκαν το βράδυ από το γκρέμο και έφτασαν στον ύπνο των κατοίκων. Οι πειρατές έβγαζαν επίσης τοπικές φορεσιές και παραπλανούσαν τους νησιώτες ότι η επιδρομή είχε λήξει, με συνέπεια να κατέβουν στο λιμάνι και να κατευθυνθούν κατευθείαν στα σκλαβοπάζαρα. Οι επιζόντες των Κυθήρων επέστρεψαν στην Πελοπόννησο ενώ ο τοπικός θρύλος λέει ότι στις νύχτες ακούγονται στην Παλαιοχώρα οι φωνές των κατοίκων που σκοτώθηκαν από το στρατό του Σουλεϊμάν του Μεγάλου και των ναυτικών του Μπαρμπαρόσα. Η τρομοκρατία από τις επιδρομές ήταν τέτοια που οι νησιώτες υποχρεώθηκαν να αλλάξουν την πολεοδομική διάταξη των νησιών και οι οικισμοί «σκάρφαλωσαν» σε βουνά μακριά από τα λιμάνια.

Στις γαλέρες 

Οι ντόπιοι και οι ντόπιοι δεν είχαν τα χέρια στα σκλαβοπάζαρα είχαν τρομερή τύχη στα γαλέρια. Οι σκλάβοι ήταν αλυσόδετοι και εκτεθειμένοι στην αγριότητα του χρόνου. Ψηφίστηκε το δέρμα τους κάτω από τον ήλιο και όταν εξαντλούνταν υπήρχε το μαστίγιο. Οι περισσότεροι πέθαναν ή είχαν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Τα πληρώματα ανανεώθηκαν από τις επιδρομές των νησιών. Χιλιάδες Έλληνες πέθαναν σε αυτά τα κάτεργα και από εκεί βγήκε η λέξη «κατεργάρης». Όσοι δεν αντιμετώπιζαν τις κακουχίες, τους πέταξαν στη θάλασσα.

Ο Μπαρμπαρόσα, πατέρας του τουρκικού ναυτικού 

Χιλιάδες νησιώτες πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα Το σύγχρονο τουρκικό ναυτικό θεωρεί τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ιδρυτή του και τη σημαία που σήκωνε στα καράβια του ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά αντικείμενα. Κορυφαία του στιγμή είναι η μάχη της Πρέβεζας, όπου διέπρεψε ως ναυτικός διοικητής εναντίον των Ισπανών. Ο Μπαρμπαρόσα δημιούργησε μια σειρά από καινούργιους ναυάρχους, Τουργκούτ Ραϊς, Κεμάλ Ραϊς, Σαλίχ Ραϊς και Ουρούκ Ραϊς. Οι περισσότεροι είχαν ελληνική, αλβανική, κροατική ή βοσνιακή καταγωγή, μαθήτευσαν δίπλα του και έμαθαν να ξεγελούν τον αντίπαλο και να αξιοποιούν τον χειρισμό μιας καλής οθωμανικής γαλέρας, σε βάρος των βαρύτερων και πιο δύσχρηστων δυτικών πλοίων.   Ο Μπαρμπαρόσα ήταν από τους λίγους που δεν σκότωσε ο Σουλεϊμάν και πέθανε σε βαθιά γεράματα στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχε αποσυρθεί από το 1545. Για το ελληνικό Αιγαίο θα είναι πάντα ένα εφιαλτικό συναπάντημα της ιστορίας.

πηγή: http://www.mixanitouxronou.gr